Doğru Parafudr Seçimi Nasıl Yapılır?

Yüksek gerilimlere karşı elektronik cihazları ve sistemleri koruyan parafudrlar, elektriksel koruma sistemleri olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Yüksek gerilim darbelerine karşı tam koruma bu ekipmanların ancak doğru kullanılmasıyla gerçekleştirilebilir. Bu nedenle parafudrların tesislerimize veya yapılarımıza uygun olarak seçilmesi çok önemlidir. Detaylar yazımızda…

İç yıldırımlık sistemleri konusundaki bilinçlenmenin artmasıyla birlikte sektördeki pazar payının arttığı düşüncesi farklı arayışları da gündeme taşımıştır. Dolayısıyla bu konudaki alternatiflerin giderek arttığı bir süreçle karşı karşıya olunması kaçınılmaz. Bir ürün grubunda benzer segmentlerde ürünlerin artmasının ya da segmentasyon tanımlarının doğru yapılması koşuluyla farklı alternatiflerin sayısal olarak artmasının bir sakıncası olduğunu söylemek olanak dışı… Ancak kavram karmaşasına yol açan durumların bu artışla paralellik içermesi konuyu can sıkıcı hale getirebiliyor.

Neden Parafudr Kullanılmalıdır?

Bina ve tesislere gelen yüksek gerilimlere ve yıldırım darbelerine karşı cihazları ve sistemi korumak için tasarlanan elektriksel koruma sistemleri bulunmaktadır. Bu koruma sistemlerinden biri de parafudrdur. Parafudr, büyük akım darbelerini kademeli olarak düşürerek toprağa iletir. Ayrıca kullanıldığı yerde yüksek gerilimden kaynaklı oluşabilecek olan enerji kesintilerini önler ve yüksek gerilimi şebeke için zarar vermeyecek düzeye indirir. Böylece tesisimize gelen bir yüksek gerilim darbesini sönümlendirip etkisiz hale getirerek toprağa güvenli bir şekilde iletmiş oluruz. Bu da tesis güvenliği ve iş sürekliliği açısından büyük önem taşımaktadır.

Parafudr Seçiminde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Parafudrlar sistemde kapama yaparak, korumakla görevli oldukları cihaz ve sistemlerin zarar görmelerini engellerler. Parafudrların kapama yaparak koruma yapabilmeleri için çalışma gerilimi, koruduğu sistem üzerindeki yalıtkanlık noktası en zayıf olan kısım üzerinde tespit edilen gerilim değerinden daha düşük olmalıdır. Eğer gerilim değeri yüksek ise parafudr kapama yapamayacak ve koruması için bağlanmış olduğu sistemin zarar görmesini engelleyemeyecektir.

Özellikle B sınıfı (10/350) ürünler konusunda piyasada ve pek çok teknik şartnamede belirtilen kavramların teknik karşılığının bulunmayışı zaman zaman sıkıntılar yaratmaya başlamıştır. Etiket değerlerinde belirtilen teknik verilerle genel söyleyişe eklenen teknik veriler arasında bir paralellik bulunmayışı müşteri açısından önemli bir handikap. Şimdi bunun ne gibi sakıncaları olabileceğine kısaca göz atalım:

1- Normal koşullar altına parafudurlarda kA değeri her bir hat için ayrı ayrı verilmektedir. Örneğin bir üründe 100 kA gibi bir tanımlama ve talep ortaya çıktığında bunun karşılığını bulmak oldukça zordur. Çünkü bir üründe In (nominal darbe akım değeri), Imax (maksimum darbe akım değeri) It (toplam akım değeri) gibi farklı birimler bulunmaktadır. Tüm teknik şartnamelerin nominal akım değerini baz alarak yazıldığı kabul edilmelidir. Çünkü B sınıfı ürünlerde Imax gibi bir değer bulunmamaktadır. Dolayısıyla faz başına In seviyesine bakılması tüm yanılgıların önüne geçmeye yardımcı olabilir.

2- Up değerinden hiç söz edilmemesi büyük bir sıkıntıdır. Çünkü parafudurun asıl işlevini görebileceğimiz nokta burasıdır. Yani ortaya çıkan yıldırım geriliminin indirgendiği seviyeyi buradan anlayabiliyoruz.
 

Tüm bu teknik verilerden uzak bir şekilde aynı talebe farklı ürünler önerilmesi kullanıcı açısından da dikkat edilmesi gereken bir husus olarak gündemdeki yerini almaktadır. Çünkü özellikle bugünlerde B+C dediğimiz seviyede 100 kA talepleri sırasında birbirinden farklı teknik verilerle satış yapılmaya çalışılması gibi bir durum söz konusu olabilmektedir. B+C bir üründe teknik değer üzerinden talep yapıldığında sözü edilen ürün B sınıfının teknik değeridir. Örneğin 100 kA bir B+C sınıfı parafudr istendiğinde size B sınıfının nört değeri In olarak en az 100 kA olan bir ürün önerilmek zorundadır. Oysa Imax değeri 100 kA olarak belirtilen bir ürün önerildiğinde sözü edilen ürünün B sınıfına ait bir değer olma ihtimali söz konusu değildir.

Satın alınan parafudurun ihtiyaca cevap verip veremeyeceğini ve parafudurlar arasında bir kıyaslama yaparken aynı sınıfın In seviyesine bakılması oldukça önemli. Aksi takdirde uygun fiyata aldığını düşündüğü ürüne gereğinden çok daha fazla bedel ödemenin yanında kandırılması da kaçınılmaz olabilir.